De Eurocrisis, wie heeft er nog niet over gehoord? Deze crisis begon in 2010 is en nog steeds in de actualiteit. Dit omdat hij helaas nog niet volledig is opgelost. Maar laten we eerst even terug in de tijd gaan, voordat we naar de oplossingen gaan kijken.

In 2008 brak de financiele crisis uit in de Verenigde Staten, die na verloop van tijd oversloeg naar Europa en andere werelddelen. De financiele crisis startte met betalingsproblemen bij financiele instellingen, zoals Lehmann Brothers, maar breidde zich ook uit naar andere industrieën, zoals de auto industrie. In Europa werd de crisis al gedeeltelijk zichtbaar in 2008 toen Northern Rock, een bank in het Verenigd Koninkrijk, de betalingen op de korte termijn niet meer kon voldoen en liquidatie aanvroeg. Enkele andere grote banken in Europa kwamen ook in de problemen omdat ze niet voldoende geld hadden voor de betalingen op de korte termijn, zoals RBS, ING, ABN AMRO, Societe Generale en nog vele anderen. Niet alleen financiel instellingen werden geraakt. Nationale overheden zoals Ijsland, Portugal, Griekenland, Spanje, Italie en Ierland hadden moeite om aan hun betalingen te voldoen en vroegen steun aan bij het IMF en de EU. Het gevolg van deze crisis was groot en drastich; zo viel de munt van Ijsland met 50% in slechts een week, raakte 7 op de 10 jongeren in Griekenland werkloos, daalde de productie in Italie met 40%, steeg de CDS spread van Griekenland naar 50,000 basis punten (10,000 basis punten betekent dat je verwacht dat een land failliet gaat) en ga zo maar door. De lijst houdt niet op, maar dit moet wel eens gaan stoppen om het nog niet erger te maken.

Tijdens de Euro crisis is er ingegrepen door de ECB door de rente te verlagen, wat het makkelijker maakt om te investeren want de kapitaal kosten zijn lager, en door financiele portefeuilles op te kopen. Denk dan aan zwakke investeringen die zijn overgenomen, waardoor er minder risico ligt bij de investeerderr want dit risico ligt nu bij de ECB. Naast de ECB hebben politici in Brussel en op nationaal niveau ingegrepen door meer wetten te ontwerpen die financiele risico’s moeten inperken. Echter is er de vraag of dit voldoende is, want is de situatie nu echt verbeterd? En kan er niet weer een nog grotere financiele crisis ontstaan?

Joris Luyendijk geeft in zijn boek over de financiele sector aan dat het lijkt alsof de crisis over is (2015), maar als je het goed bekijkt is de crisis bedekt. Financiele hulp vanuit instanties, nieuwe wetgeving, het is goed bedoelt maar pakt het fundamentele probleem niet aan. Dit ligt namelijk dieper, en heeft zijn oorsprong in een heel oud principe genaamd hebzucht. Ik wil meer hebben dan de ander en meer dan vorig jaar. Als tekenend voorbeeld de CEO van Lehmann Brothers, die toen zijn bedrijf failliet ging en meer dan 25,000 mensen op straat stonden gewoon meer dan 500 million dollar mocht ontvangen voor zijn prestaties. Wat? Jij krijgt een bonus omdat je bedrijf failliet is gegaan? Jawel, welkom in de financiele wereld. Dit voorbeeld laat precies zien waar het pijnpunt ligt, namelijk dat er de ruimte is voor enkele individuen om heel veel geld te verdienen over de rug van heel veel andere mensen. Met als gevolg dat gehele landen in een crisis belanden. Veel banken hebben mooie visie statements en besteden veel aandacht aan positieve berichtgeving, maar houden dit gekke stelsel van bonussen nog steeds in de hand. Superjammer, want het kan namelijk ook anders.

Neem nu als voorbeeld de grootste bank van Nederland, de ING. Deze bank heeft ook staatssteun ontvangen omdat ze in zwaar weer kwamen, maar zagen dit als een kans om zaken aan te passen. Binnen de looptijd van de lening hebben ze de lening terugbetaald aan de nederlandse overheid, wat een unicum is binnen de financiele wereld, en hebben ze orde op zaken gesteld door te risicovolle investeringen terug te draaien. Dit zorgt ervoor dat de ING meer stabiel is en het geld wat jij bij deze bank hebt staan niet zomaar verdwenen is. Een ander voorbeeld is de strategie van de Rabobank, wat gericht is op het ontwikkelen van de agrarische en voedsel sector in veel tweede en derde wereldlanden. Hier zijn nog veel ontwikkelingsmogelijkheden, waar een bank op kan inspelen met investering en het delen van kennis. Door in te zien dat de huidige markt in Nederland erg verzadigd is kan men zich gaan richten op andere landen en hier een positieve rol gaan spelen. Deze voorbeelden laten zien dat het ook anders kan en dat banken ook bereidt zijn om aanpassingen te maken.

Kortom, niemand wil een nieuwe financiele crisis die nog veel meer negatieve impact heeft op de wereld. Als burger willen we geen bankiers met torenhoge bonussen die zichzelf over de rug van andere verrijken. Wat er nodig is is een stabiele financiele sector dit weet wat er nodig is, die zichzelf in de spiegel kan kijken en die weet waar concrete kansen liggen om te groeien. Richting de politiek houdt dit in dat men zich meer gaat verdiepen in hoe de financiele wereld in elkaar steekt en wat de rol in de wereld economie is. Daarnaast moet men niet de regulering zeer versoepelen de VS, waar de financiele wetgeving die is opgebouwd door de jaren nu aan de kant wordt gezet door Trump zodat banken veel risico kunnen nemen. Men zou meer naar een middenweg kunnen gaan, waar banken die duurzaam en solide presteren beloont worden. Ik ben van mening dat een stabiele financiele sector mogelijk is, de voorbeelden hierboven van Nederlandse banken illustreren het. Ik hoop dat jij en ik de mensen die actief zijn in de financiele wereld kunnen stimuleren. Niet vanuit een hoop losse idealen, maar vanuit de realiteit dat verandering nodig is omdat het een ieder mens op deze planeet aangaat. Ik heb nog steeds de hoop dat dit mogelijk is, jij ook?

Deze blog is geschreven door het team van het internationaal secretariaat.