In Nederland is alcohol na cafeïne de meest geaccepteerde psychoactieve stof. De kroegen hebben met het schenken van alcohol niet dezelfde functie als koffieshops en het verkopen van cannabis. Het drinken van alcohol is niet enkel gedoogd, maar maakt deel uit van onze cultuur. Jaarlijks wordt door de Nederlandse bevolking per persoon 8-9 liter pure alcohol gedronken [1]. De sterke acceptatie van alcohol binnen de samenleving maakt het moeilijk een sterk en effectief alcoholbeleid te handhaven ter bescherming van kwetsbaren. Toch is de onbezorgdheid, die blijkt uit de sterke acceptatie van alcohol, onterecht. Onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk wees uit dat alcohol de meest schadelijke stof voor de bevolking is. In bijzonder als het om schade tegenover de ander in de samenleving gaat [2]. De onderzoekers maken duidelijk dat in vergelijking tot alle andere psychoactieve stoffen (zoals heroïne of cocaïne) alcohol de meeste economische kosten, familiaire problemen en letselschades veroorzaakt.

Volgens de Wereld Gezondheid Organisatie moet een succesvol alcoholbeleid gericht zijn op de gehele bevolking. Interventies die enkel een bepaalde doelgroep aanspreken, zoals de extreme drinkers of alcoholverslaafde mensen, zijn niet effectief genoeg om alcohol gerelateerde problemen en kosten in de bevolking terug te dringen. De reden hiervoor is dat de gehele hoeveelheid gedronken alcohol sterk correleert met de alcohol gerelateerde problemen binnen de populatie. Dat zorgt voor de conclusie dat de alcohol gerelateerde problemen ook stijgen als de bevolking meer alcohol consumeert. Hier is sprake van de zogenaamde 'preventie paradox'. Hoewel zware drinkers grotere risico’s lopen op schade, dragen zij alleen een minderheid aan totale schade en kosten bij. Dit komt door het feit dat licht en moderate drinkers een veel grotere groep vertegenwoordigen, zodat ze ondanks minder risico op schade, toch meer bijdragen aan de totale alcohol gerelateerde schade en kosten [3].

De weerstand vanuit de alcoholindustrie is in Nederland niet te onderschatten. De Stichting Verantwoord Alcoholgebruik (STIVA), de vertegenwoordigers van de alcoholindustrie, geven aan belang te hebben bij een duidelijke communicatie over feiten en cijfers van alcohol en samenleving. Toch weten ze meer te misleiden dan duidelijkheid te scheppen. Door het vertellen van halve waarheden en het ‘highlighten’ van cijfers trekken zij in hun adviezen  verkeerde conclusies. Deze foute conclusies bereiken de politici. Zo lijken de argumenten van tegenstanders van een effectief alcoholbeleid binnen de tweede kamer in het verleden verdacht veel op de adviezen van de STIVA [4]. Uit onderzoek blijkt dat de Nederlandse bevolking de alcoholbranche als de minst betrouwbare informatiebron beschouwt [5]. Dit staat in een sterk contrast tot hun volksvertegenwoordigers. Politici wekken wel degelijk de suggestie dat de adviezen vanuit de alcoholbranche betrouwbaar zijn in verband met het alcoholbeleid van de overheid door zelfs hun argumenten te echoën. Terwijl onderzoek duidelijk twee maatregelingen laat zien die een groot effect hebben in de gezondheidswinst van de bevolking: Minimumleeftijd verhogen en de belasting verhogen op alcohol [6]. Zoals de hoogleraar Reinout Wiers graag citeert:’It’s no rocket science.’[7]

Het werd hoogste tijd dat wij dezelfde weg inslaan als de meeste Europese lidstaten. Voorlichting is belangrijk, maar op zich zelf onvoldoende voor een gezond Nederland. Deze verhoging van de ‘alcoholleeftijd’ biedt juist jongeren oog voor de toekomst.

1. Stel van der, J. (2011). Wat elke professional over verslaving moet weten. (2de ed.). (p.13). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
2. Nutt, D.J., King, L.A., & Phillips, L.D (2010) Drug harms in the UK: a multicriteria decision analysis. Lancet 6, 1558-1565.
3. Cook, C.C.H. (2006). Alcohol, addiction and christian ethics. New York:            Cambridge University Press.
4. Argos (2010). http://weblogs.vpro.nl/argos/2010/06/25/26-juni-2010-de-alcohol-lobby/
5. STAP (2012). Ziek van alcohol. Utrecht: Nederlands instituut voor alcoholbeleid.
6. Room, R., Babor, T. & Rhem, J. (2005). Alcohol and public health. Lancet 365, 519-530.
7. Wiers, R. (2008). Slaaf van het onbewuste. (p. 204). Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker.