Door Marcel Benard en Peter de Kluijver

'Meedoen, meer werk, minder regels' is de niet zo pakkende titel van het regeerakkoord van CDA, VVD en D66. Na lezing ervan hebben we ons afgevraagd of er voor jongeren wel wat in het vat zit.

De vooruitzichten wat betreft werk zijn niet bepaald rooskleurig. Als gevolg van de bezuinigingen zal de werkgelegenheid volgens het CPB flink dalen. Jongeren voelen die klap meestal het eerst en het hardst. Vooral starters ondervinden dit bij het solliciteren. Bijscholen dan maar om de kans op werk te vergroten? Helaas, de scholingsaftrek wordt afgeschaft. Bij de kreet meer werk stel je je toch iets anders voor.
Waar totaal geen aandacht voor is, is de moeilijke situatie van met name studenten en starters op de woningmarkt. Weliswaar wordt schoorvoetend een begin gemaakt met beperking van de hypotheekrenteaftrek, maar structurele bezinning op de opdrijving van de huizenprijzen, veroorzaakt door de hypotheekrenteaftrek, blijft achterwege. Ook naar beleid inzake de doorstroming in studentenhuizen en de bouw van starterswoningen zoek je tevergeefs. Meedoen op de woningmarkt is er voor jongeren voorlopig dus niet bij.

Mogen ze dan wel meedoen in de zorg? Met andere woorden, blijft de zorg ook voor jongeren voldoende toegankelijk? Een eigen risico van 200 euro voorspelt bepaald niet veel goeds. Dat geldt overigens voor iedereen die elk eurodubbeltje twee keer moet omdraaien. Het is niet erg als er een kleine drempel is waardoor niet voor elk wissewasje een beroep wordt gedaan op de arts, maar dit bedrag zal een te hoge drempel blijken te zijn voor veel mensen. Deze maatregel zal onherroepelijk leiden tot minder toegankelijkheid. Deze keer geen rotte tanden omdat je te lang op de wachtlijst staat, maar omdat de tandartsverzekering te duur is. Zorg wordt zo een luxegoed in plaats een basisrecht.
Is het dan allemaal kommer en kwel? Nee, zo erg is het nu ook weer niet. De wens om de regelzucht te verminderen kan alleen maar worden toegejuicht, al blijft het wachten op concrete maatregelen. Ook de levensloopregeling, een goed instrument om de balans tussen werk en zorg te verbeteren, is positief te waarderen, zeker voor jonge gezinnen en mantelzorgers.
Aandacht voor palliatieve zorg is heel mooi, maar misschien is het verhelderend de oorspronkelijke ontwerptekst van het akkoord er eens naast te leggen. Daar stond namelijk: ,,Er komt meer aandacht en geld voor de palliatieve zorg.'' Een veelzeggende wijziging?

Natuurlijk begrijpen wij ook dat bezuinigingen nodig zijn, maar de keuzes die daarin gemaakt worden, wekken verbazing. De lastenverzwaringen in bijvoorbeeld de zorg treffen vooral minder kapitaalkrachtigen (zoals jongeren). Daartegenover wordt een lastenverlichting gesteld in de vorm van beperking van de OZB. En dat komt vooral ten goede aan bezitters van dure huizen.
De pleidooien van het kabinet om de broekriem aan te halen zijn op zichzelf verdedigbaar. Maar het wordt moeilijker te accepteren als blijkt dat de pijn niet evenredig verdeeld wordt. Misschien klopt het motto dan toch; we krijgen namelijk nog heel wat werk om dit beleid bij te sturen. Meneer Balkenende hoort nog van ons.

Marcel Benard en Peter de Kluijver zijn respectievelijk voorzitter en politiek secretaris van PerspectieF, ChristenUnie-jongeren.

Dit artikel is op 22 mei 2003 verschenen in het Nederlands Dagblad