Het alternatief, of het tegenovergestelde, van de langstudeerboete is het sociaal leenstelsel. De student leent geld van de overheid tegen een sociale rente, met als gevolg een enorme studieschuld. Voorstanders van deze wetgeving zijn van mening dat niet iedereen mee hoeft te betalen voor de studie van een ander. Zo hoeft de slager niet mee te betalen aan de studie van de dokter. Maar we kunnen deze redenering ook omdraaien door te zeggen dat het huidige stelsel, studiefinanciering, de zoon van de slager wel in staat stelt om te studeren. Dit is de kern cq de essentie van het huidige stelsel, namelijk het solidariteitsbeginsel.

De studiefinanciering is een stelsel dat iedereen in staat stelt om te gaan studeren. Het hoger onderwijs is nu voor iedereen financieel toegankelijk. Wanneer het sociaal leenstelsel ingevoerd zal worden, zullen er drempels opgeworpen worden om te gaan studeren. Studeren zal weer een zaak worden van de welgestelde kringen. Dit fundamentele recht op toegankelijkheid van het hoger onderwijs mag nooit en te nimmer worden opgeheven.

Studenten kunnen toch gemakkelijk na hun studie, wanneer zij een baan hebben, de studieschuld afbetalen? Deze vaak genoemde tegenwerping berust op een misverstand. Studenten die bijvoorbeeld een sociale studie volgen, hebben vaak een zeer kleine kans om snel (binnen anderhalf jaar) aan een baan te komen. Als ze al een baan hebben, komt het maandsalaris in de meeste gevallen nauwelijks tot niet boven het gemiddelde uit (onderzoek Elsevier). Deze groep studenten blijven dus jaren met een studieschuld zitten, die de student als starter op de woningmarkt tevens nog wat problemen kan geven.

Kunnen we dan op de huidige voet verder? Mogen we wat van de studenten verwachten? Jazeker, inzet tot studeren. dat moet de hoofdactiviteit zijn. Dan is een langstudeerboete een middel om dat te reguleren. Maar het sociaal leenstelsel is een barrière tot studeren en niet toekomstbestendig. Het maken van schulden tot norm maken is een verwerpelijk principe. Voor PerspectieF is het solidariteitsprincipe essentieel om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te waarborgen. Het sociaal leenstelsel zet dit onder druk. PerspectieF wil dan ook graag het tegengeluid laten horen. Een realistisch tegengeluid tegenover symboolpolitiek van de VVD en de PvdA.