Het beëindigen van de benadeling van duurzaamheid is daarvoor een vereiste. Om dat te bereiken wordt het hoog tijd dat de overheid haar leidende rol weer enthousiast op zich neemt. Niet om mooie initiatieven van burgers en bedrijven te belemmeren door een toenemende regeldruk, maar om deze projecten te stimuleren en een grotere reikwijdte te geven.

De overheid moet ‘goed’ gedrag belonen en ‘slecht’ gedrag benadelen. Zo betaalt de vervuiler: niet alleen direct, door verzwaarde lasten, maar ook indirect, door het mislopen van kortingen of subsidies. Het principe klinkt bekend, maar dient eindelijk het uitgangspunt voor álle beleid te worden en niet zo selectief te worden toegepast als nu.

Als het gaat om duurzame energie komt er dus enerzijds een effectieve en realistische CO₂-heffing die bedrijven werkelijk raakt. Anderzijds dienen de, vaak indirecte, subsidies op fossiele brandstoffen afgeschaft te worden en zorgen we dat producten als zonnepanelen tijdens de transitie naar een duurzaam energiesysteem binnen het lage btw-tarief vallen. Zo krijgt de opwekking van duurzame energie een eerlijke kans en wordt het aandeel in de totale energieconsumptie groter dan de beschamende 4,2 procent van nu. De crisis kan geen excuus voor nietsdoen zijn: zelfs landen die heel wat zwaarder door de economische crisis getroffen zijn, zoals Spanje en Griekenland, scoren veel beter op dit gebied.

Het aandeel duurzame mobiliteit komt in Nederland niet boven de vijf procent. Ook hier kan het belasten van vervuiling zorgen voor een doorbraak. Wegenbelasting wordt daartoe vervangen door een kilometerheffing. De milieuprestaties van het voertuig worden leidend voor de belasting ervan. Het kan niet zo zijn dat een vliegreis naar Spanje goedkoper is dan een retourtje Brussel per trein. Openbaar vervoer moet sterk worden verbeterd, mag niet duurder worden en wordt aantrekkelijk gemaakt door de onbelaste reiskostenvergoeding voor openbaar vervoer te behouden.

Ten slotte moet ook voor producten in winkels de echte prijs betaald worden, dus inclusief de belasting voor het milieu die zij teweeg brengen. Dit kan bijvoorbeeld door producten met een grotere ecologische voetafdruk, zoals vlees, te plaatsen binnen een hoger btw-tarief.

We moeten stoppen de door ons veroorzaakte schade af te wentelen op mensen elders in de wereld of op onze kinderen. Laten we zelf voor deze kosten opdraaien: wij zijn immers de vervuilers. Wij moeten het huidige bruto nationaal product vervangen door een groenere - én meer realistischere - versie waarin de gemaakte kosten aan natuurlijk kapitaal meegerekend worden. Dan zal blijken dat de zo graag geziene groei van het BNP niet per definitie leidt tot een toename van welvaart. Daar is duurzame ontwikkeling voor nodig. Daarin is ruimte voor economische groei, maar dan wel met eerlijke kansen op de arbeidsmarkt en niet ten koste van natuur en milieu. En dit niet alleen hier in het rijke Westen, maar juist ook in arme landen in het Zuiden. Laat de verkiezingen hierover gaan!