Dit opinieartikel is op 16 juni 2001verschenen in het Nederlands Dagblad .

door Bert Heuvelman

De abortusboot dobbert op de Noordzee, met aan boord een aantal activistische artsen, een volledig uitgeruste behandelkamer en een grote dosis illegaal gedoneerde abortuspillen, maar geen vergunning. De dames hebben, in afwachting van deze vergunning, de internationale wateren verlaten voor een plaspauze in de haven van Dublin. Maar het doel van de abortusboot is duidelijk: De mogelijkheid van aborteren aanbieden in internationale wateren.De actie van de abortusboot is gestart uit compassie met de vele vrouwen in de wereld die dagelijks sterven of ziek worden als gevolgen van medisch onveilig uitgevoerde, illegale abortus.
Dit gevoel van medeleven is begrijpelijk. Wie daaraan voorbij wil gaan, heeft weinig oog voor de grote misstanden in de wereld, waarvan illegale abortussen er één is. In veel landen zijn er weinig medische voorzieningen, geen helder anticonceptiebeleid en slechte voorlichting.Maar hebben we het dan over Ierland? Een EU-bondgenoot, een land met (of je het er nu mee eens bent of niet) heldere principes, een democratisch tot stand gekomen rechtsstaat en een relatief klein abortusprobleem?

Moeten de vrouwen aan boord van de abortusboot, als ze zichzelf serieus nemen, niet naar het Afrikaanse Ghana of naar het Aziatische Birma?En is dan ook het middel, gratis abortusingreep onder Nederlandse vlag, te rechtvaardigen? Aan boord van het schip lijkt de vooronderstelling te bestaan, dat een vrije abortuswetgeving en een medisch veilige 'ingreep' de problemen oplost die zorgen voor de 'ongewenste' zwangerschappen.

Maar niet de oorzaak wordt aangepakt, slechts het gevolg. Dat dit wel 'the new dutch way' voor het oplossen van problemen genoemd kan worden, mochten we laatst helaas nog meemaken bij de nieuwe wetgeving rond euthanasie. Ook hier was geen oog voor preventieve maatregelen. Levensmoe? Dan doen we aan symptoombestrijding! Het is dweilen met de kraan open.

Campagnestunt
De reis naar Ierland krijgt zo toch het karakter van een campagnestunt voor het ideaal van de artsen aan boord. De confrontatie wordt gezocht en de rooms-katholieke principes van Ierland ondermijnd. Vanuit het ideaal van vrije abortus hoeven de religieuze principes van een land niet meer serieus genomen te worden, laat staan hun rechtsstaat. Dit is niet alleen onbeschoft richting de Ierse regering, maar het heeft ook iets arrogants: 'wij Nederlanders met onze hoogstaande en vooruitstrevende ethische ideeën weten het veel beter dan die rare rooms-katholieke Ieren!'

Denkt u zich eens in welke grote verontwaardiging er zou ontstaan, wanneer een Sudanees schip vlak buiten de Nederlandse territoriale wateren de diensten voor vrouwenbesnijdenis zou aanbieden? Zou het dan nog uitmaken of er een legale Sudanese vergunning verstrekt is?Hoe staat het overigens met de juridische kant van de zaak? Aan boord is geen vergunning, maar wel een grote hoeveelheid illegaal en anoniem gedoneerde abortuspillen. Deze pillen kunnen dus niet gebruikt worden. Maar wie controleert dat? Waar komen deze pillen überhaupt vandaan? En wie is de anonieme gever? En als er straks wel een vergunning is, wie controleert dan of aan alle medische en wettelijke eisen en regels voldaan wordt? Is het duidelijk hoeveel pillen er nu en hoeveel er straks bij terugkomst, nog aan boord zijn? Is Nederland straks, naast de grootste leverancier van xtc-pillen, ook marktleider op het gebied van de abortuspil? Het rammelt aan alle kanten!

Kritischer volgen
Het zou de Nederlandse overheid sieren als ze dit schip wat kritischer zou volgen. In plaats daarvan klapt mevrouw Herfkens blij verrast in haar handen als ze voor het eerst van de abortusboot hoort, zegt minister Korthals niets te kunnen controleren en doet staatssecretaris van der Ploeg een flinke duit in het zakje (fl72.000) omdat het er allemaal zo kunstzinnig en leuk uitziet. Kan de overheid inderdaad niets controleren? Het is toch mogelijk om een politieschip eveneens koers te laten zetten naar de Ierse wateren, met aan boord bij voorbeeld een medisch keuringsteam?

Het is volstrekt onacceptabel! De overheid wil blijkbaar niet optreden tegen de abortusboot en is hiermee evenzeer schuldig aan mogelijke illegale abortussen, overtreding van haar eigen wetgeving en de respectloze ondermijning van de Ierse rechtstaat en principes. De overheid is speler in het spel, of ze nu wil of niet. Zij heeft in een eerder stadium abortus onder de Nederlandse vlag mogelijk gemaakt. Nu net doen alsof ze er niets tegen kan ondernemen, is de ogen sluiten voor de gevolgen van de eigen wetgeving.

Wanneer bij terugkomst van de boot blijkt dat er illegale abortussen zijn uitgevoerd, moet de overheid hier medeverantwoordelijk voor worden gesteld. En wanneer de vergunning wel verstrekt wordt en de abortussen 'legaal' worden uitgevoerd, moet de overheid erop aangesproken worden dat zij geen respect heeft getoond voor principes van andere landen. De christelijke fracties in de Tweede Kamer behoren de betrokken bewindslieden dan ernstig ter verantwoording te roepen.En wat straks? Hoe dringen we onze ethische opvattingen in de toekomst aan andersdenkenden op? Een drijvend Amsterdams vlot in de Rode Zee, waarop Iraanse homofielen getrouwd kunnen worden? Of een euthanasievliegtuig boven de Oostzee?

Wat dacht u van een VBOK-speedboot, die zich met grote zware kettingen vastketent aan de voorplecht van de abortusboot, terwijl de prolife-paratroepen het land vast intrekken om voorlichting te geven en hier en daar een luisterend oor, een schouder om op te steunen, een helpende hand of een open hart aanbieden...

Bert Heuvelman is bestuurssecretaris van PerspectieF, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie