Schrijven is een vak op zich. Het kost veel inspanning, want het moet de aandacht trekken van lezers, het moet ze tot nadenken stemmen of prikkelen en door middel van het geschrevene maken schrijvers vrienden of vijanden…. Schrijvers worden namelijk verantwoordelijk gehouden voor hetgeen ze schrijven. Ook al is er sprake van een zogenaamde vrijheid van meningsuiting. Dus pas op met wat je schrijft!

            Om maar eens een politieke wending aan een artikeltje als dit te geven, is het gebleken dat er in het verleden al meerdere malen gebeurd dat het geschrevene of het kunstige niet altijd gewaardeerd werden door politieke leiders en nationalistische bewegingen. Vooral als er misstanden in een land aan de kaak werden gesteld in een boek, een krantenartikel of kunstwerk, ook al was het impliciet weergegeven, bleek dat het leven van de schrijver, de wetenschapper, de kunstenaar of journalist niet altijd gespaard bleef. Dit gebeurde ten tijde van Stalins regeringsperiode in de voormalige Sovjetunie, gedurende het totalitaire bewind van Hitler, in verschillende landen van het Midden-Oosten, zoals in Iran en vandaag de dag ook in het zuidelijke gelegen Europese land, Turkije.

            De Turkse romanschrijver Orhan Pamuk wordt op 16 december 2005 door de Turkse regering voor het gerecht gedaagd. Er is een aanklacht tegen hem ingediend door de Turkse staat wegens het beledigen van het Turkse nationale karakter. Pamuk die de gevoelige Koerdische kwestie niet onverlet laat in zijn schrijven is hierdoor omstreden in zijn land. Hij heeft het nu helemaal te bont gemaakt door uitspraken te doen over de moord van dertigduizend Koerden en één miljoen Armeniërs in Turkije. Op basis van een artikel uit het Turkse Wetboek van Strafrecht kan Pamuk hiervoor drie jaar gevangenisstraf krijgen.

            De Eurocommissaris van de Uitbreiding van de Europese Unie, Ollie Rehn, is over deze situatie niet te spreken, vooral niet nu de onderhandelingen tussen de EU en Turkije begonnen zijn. De Turkse staat wil niet erkennen dat de moord op Armeniërs plaatsgevonden heeft op haar grondgebied, maar het houdt het bij dat de vele gedode Armeniërs gevolgen waren van de toenmalige burgeroorlog. Ook al probeert Turkije aan de mensenrechtensituatie te werken, gaat dit niet altijd even soepeltjes. Er is zeker een verbetering, maar een gebeurtenis als die van Pamuk laat zien dat Turkije er nog lang niet is. Volgens Rehn is met de situatie van Pamuk sprake van een schending van mensenrechten, namelijk de schending van de vrije meningsuiting. Een belangrijk recht binnen de ‘democratische’ Unie. Het is de vraag of Turkije met deze zaak wil provoceren of dat het gewoon toeval is, want het proces begint op dezelfde dag als de Europese Top

            Onze staatssecretaris van Europese Zaken, Atzo Nicolaï, is voorstander dat Turkije het omstreden strafrechtsartikel aanpast of schrapt waarop de aanklacht gebaseerd is. Als het toch tot een veroordeling zou komen, dan heeft het ook consequenties voor de onderhandelingen, aldus Nicolaï.

            Alle goede dingen komen langzaam zullen we maar denken bij deze situatie, maar een zekere alertheid is wel gewenst. De EU wil haar doelen niet uit het oog verliezen waaronder het ook de uitstraling van een mensenrechtenbeschermende organisatie wil handhaven. Als Turkije daarbij wil gaan horen, moet het zich dus aanpassen aan dit doel. Schrijven wordt daar dan misschien een minder gevaarlijke bezigheid.