De Europese landbouw is in vrijwel ieder aspect bijzonder divers, maar de Europese Commissie heeft voorstellen gepresenteerd om de verschillen in ontvangen bedragen tussen boeren, tussen regio’s binnen een land en tussen lidstaten te verkleinen. Om de Europese landbouwsubsidies op een eerlijke manier onder de boeren te verdelen, heeft Brussel besloten iedere boer die aan enkele basisvoorwaarden voldoet een vast subsidiebedrag per hectare landbouwgrond toe te kennen. Daarnaast kunnen zij, door specifieke vergroeningsmaatregelen door te voeren, tot 30% extra subsidie tegemoet zien. De voorgestelde vergroeningsmaatregelen omvatten het volgende:

• Handhaving van permanent grasland.
• Het telen van minimaal drie gewassen door akkerbouwer met een areaal van tenminste 3 ha.
• Ecologische focusgebieden die braakliggende grond, beboste grond, bufferstroken e.d. bestrijken.

Het nieuwe beleid heeft een aantal voordelen: er zijn weinig mogelijkheden om misbruik te maken van de te verdelen gelden, en het geeft geen voorkeursbehandeling aan bepaalde groepen boeren. Per saldo zullen de meeste boeren er op achteruitgaan. Of de maatregelen ongewijzigd ingestemd zullen worden is op dit moment nog de vraag. De onderhandelingen tussen lidstaten zijn aan de gang. Aanstaande zomer moet er een akkoord zijn.

Het te verwachten succes is helaas beperkt in duurzaamheidstechnische zin en zelfs licht negatief in economische zin. Boeren hebben geen financiële prikkel om verder te gaan dan een klein aantal specifieke vergroeningsmaatregelen. Om dit op te lossen heeft de ChristenUnie eerder gepleit voor een keuzemenu, waarbij boeren zelf kunnen kiezen op welke manier zij verduurzamen. Het voordeel hiervan is dat het financieel rendabel wordt verder te verduurzamen dan het huidige beleid, zonder dat de kosten toenemen. Ook PerspectieF kan zich in dit voorstel vinden.

De vergroeningsvoorstellen van de EC zijn inmiddels op waarde geschat door het PBL[1]. Het PBL concludeerde het volgende:

• Permanent grasland leidt niet tot reductie van broeikasgasuitstoot zoals beoogd.
• Het telen van minimaal drie gewassen is al praktijk en leidt niet tot de gewenst toename in biodiversiteit.
• Het effect van ecologische focusgebieden op broeikasgasuitstootvermindering hangt sterk af van het gekozen ontwerp van de focusgebieden. Tevens resulteert het in een lagere opbrengst van gewassen.

Daarnaast zijn er geen maatregelen geformuleerd op een aantal (voor de hand liggende) terreinen.  Zo zijn de maatregelen te weinig gericht op de veehouderij terwijl deze sector juist sterk bijdraagt aan de broeikasgasuitstoot en dierwelzijn actueel is in het politieke debat. Tevens wordt er niets vermeld met betrekking tot antibioticagebruik. Een ander ontbrekend terrein is de te verwachten invloed van het voorgestelde beleid op ontwikkelingslanden. Dit is jammer omdat ook zij zeer nodig zullen zijn in het voeden van de wereldbevolking in de komende decennia.

De werkgroep duurzaamheid heeft veel respect voor het doel van het nieuwe landbouwbeleid, maar vraagt zich wel af hoe vernieuwend het uiteindelijke resultaat zal zijn. Veel inzetten op innovatie om nieuwe oplossingen te vinden is niet eenvoudig, maar wel heel erg nodig. Goede kennis zal hierbij helpen. Tijdens een workshop over de voorstellen voor het GLB bij Natuurmonumenten waarbij de auteur van dit artikel aanwezig was, werd vermeld dat veel agrarisch natuurbeheer niet het gewenste resultaat oplevert omdat degenen die het uitvoeren te weinig kennis van zaken hebben. Kennis van natuurbeheer is dus nodig om agrarisch natuurbeheer effectief te laten zijn. Meerdere natuurorganisaties waaronder ook Natuurmonumenten pleiten daarom voor het delen van kennis om niet te versnipperd natuur(beleid) te realiseren.[2]

Uiteraard zijn wij ons ervan bewust dat de invloed van PerspectieF op het Europees parlement slechts uiterst gering is. Wel heeft de werkgroep de Eurofractie enige tijd geleden aan de tand gevoeld inzake hun lakse houding jegens de conservatieve fractie waarvan de CU deel uitmaakt. Echter, door zowel de ChristenUnie als de Eurofractie op dit gebied scherp te houden, hopen wij hen aan te kunnen zetten zich nog verder in te spannen voor een duurzaam Europa. Er moet een streven zijn naar efficiëntie, het creëren van kansen en het verwezenlijken van idealen.