door onze redacteur Piet H. de Jong

DEN HAAG - In een manifest roepen prominenten van alle partijen de regering op te breken met de harde toon tegen 'nieuwe Nederlanders'. Ook moet het vreemdelingenbeleid van het integratiebeleid worden losgemaakt.Het manifest één land, één samenleving mag van initiatiefnemer Mohammed Rabbae geen partijpolitiek stuk genoemd worden. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat (oud-)politici van alle partijen hun handtekening onder het manifest hebben gezet.

Toch liegt de inhoud van het stuk er niet om. Onomwonden wordt er kritiek geuit op het integratiebeleid van het kabinet. De toon van 'wij' tegenover 'zij' moet anders. Het integratiebeleid moet ook anders, zeggen de ondertekenaars Hans Dijkstal (VVD), Bas de Gaay Fortman (GroenLinks), Jos van Kemenade (PvdA), Tineke Lodders (CDA), Anja Meulenbelt (SP), Jan Terlouw (D66), Kars Veling (ChristenUnie) en Mohammed Rabbae van het comité 'Genoeg is genoeg'. Het manifest werd gisteren overhandigd aan de voorzitters van de politieke jongerenorganisaties. Alleen het CDJA liet het afweten omdat het zich onvoldoende in het manifest kon herkennen.

Tineke Lodders ontkent dat ze met haar steunbetuiging aan het manifest haar partij voor de voeten loopt. Het manifest ziet ze als een pleidooi tegen de verharding die iedereen kan waarnemen in de samenleving. Het CDA als partij van verbinding kan daar, aldus Lodders, onmogelijk bezwaar tegen hebben. Het trof haar dat de voorzitter van de SP-jongeren in haar reactie teruggreep op de titel van een vorig CDA-verkiezingsprogramma: Samenleven doe je niet alleen. Zo is het maar net, vond ze.

Oud-VVD-leider Hans Dijkstal wilde gisteren niet reageren op de net bekend gemaakte kandidatuur van Rita Verdonk voor het lijsttrekkerschap van de liberalen. Wel uit hij zijn ongenoegen over de volgorde die zijn partij kiest. Eerst een strijd om het leiderschap en dan een verkiezingsprogramma opstellen. Het is de omgekeerde wereld, vindt Dijkstal. Vreest hij niet een voortzetting van het wij-zij-denken als Verdonk de VVD gaat leiden? ,,In dit manifest gaan wij voor de inhoud. Wel houd ik haar voor: onderschrijf dit stuk dan komen we een stap verder''.

Die kans lijkt echter niet groot. Het manifest spreekt over de ongewenstheid van de koppeling van het vreemdelingenbeleid en het integratiebeleid. Dijkstal noemt die afspraak van de kabinetsformatie zelfs een ,,ongelooflijke fout''. Het integratiebeleid is daardoor ten onrechte in juridisch vaarwater terecht gekomen terwijl het veel meer sociaal en cultureel van aard is. Het onderbrengen van het integratiebeleid bij het ministerie van Binnenlandse Zaken ligt dan ook voor de hand.

Het stuk van Rabbae en de zijnen roept de overheid op nieuwe burgers als coalitiegenoten te benaderen. Veel meer energie moet worden gestoken in het versterken van de positie van nieuwe burgers op de arbeidsmarkt en in het onderwijs. In plaats daarvan heeft het kabinet, in reactie op het populisme van Fortuyn en geestverwanten, gekozen voor een beleid dat eerder op het ,,tegenhouden van nieuwkomers is gericht dan op het maatschappelijk integreren van de al aanwezige immigranten.'' Die aanpak werkt averechts, is de conclusie van de opstellers van het manifest.

Rogier Havelaar van de ChristenUnie-jongeren PerspectieF nam afstand van de kritiek alsof het stuk een soft ,,knuffel-document'' zou zijn. Hij riep de ,,oude, wijze politici'' op de idealen van het manifest te vertalen in de verkiezingsprogramma's die binnenkort worden opgesteld.

Bron: Nederlands Dagblad, 5 april