Dit artikel is op 11 juli 2002 verschenen in TROUW en op 15 juli in het ND

-door Bert Heuvelman -



De plannen van de nieuwe coalitie helpen de integratie van allochtonen niet. Het afschaffen van Melkertbanen, geen onderwijs meer aan kinderen in de eigen taal en hardere omgang met asielzoekers: het zal leiden tot een sterker verkokerde samenleving.

Van tevoren was al duidelijk dat deze nieuwe coalitie een restrictiever vreemdelingenbeleid wilde voeren. Dat staat dan ook in het regeerakkoord. Asielzoekers moeten beschikken over identificatiedocumenten en zo niet dan worden ze direct weer op het vliegtuig gezet. De asielprocedures worden verkort en bureaucratie hierin wordt tegengegaan.

Of je het er nu mee eens bent of niet, het nieuwe 'Strategisch document' toont daadkracht en visie. Er zit een duidelijke gedachte achter: asielzoekers krijgen minder makkelijk toegang tot Nederland, zodat de problematiek van de integratie niet extra verzwaard wordt.

Ook wat betreft de integratie van de al in Nederland aanwezige allochtonen wil de nieuwe coalitie vanuit een ander perspectief opereren. Zo is in het Strategisch document te lezen: ,,Het gaat daarbij niet om assimilatie van buitenlanders, maar om integratie van verschillende bevolkingsgroepen met behoud van pluriformiteit op basis van wederzijdse afhankelijkheid, betrokkenheid en gelijkwaardige participatie.'' Er is onder deze nieuwe regering dus ruimte voor meerdere culturen in één land. Bovendien lijkt de nieuwe regering aan te sturen op meer eigen verantwoordelijkheid en minder dragende steun vanuit de overheid. Prima uitgangspunten, maar wanneer daar in ijltempo toe wordt overgegaan ontstaat een financieel en sociaal gat dat de integratie in de weg kan staan.

Zo zullen de budgetten voor de Melkertbanen aanzienlijk worden verlaagd. Gesubsidieerde banen om de werkloosheid aan de onderkant van onze samenleving tegen te gaan zijn blijkbaar voor de nieuwe rechtse coalitie niet belangrijk genoeg meer. En dat zal met name in de allochtone gemeenschap het meest gevoeld worden. Daar zijn in verhouding meer mensen afhankelijk van de Melkertbanen. Het risico dat de werkloosheid die in de allochtone bevolkingsgroep de laatste jaren aanzienlijk gedaald is, weer zal gaan stijgen, is willens en wetens vergroot.

Daarnaast wordt het onderwijs in de allochtone levende talen (Oalt) afgeschaft. Dit onderwijs is erop gericht om allochtone kinderen, met name in de lagere klassen van basisonderwijs een volledige taalontwikkeling te geven. Maar al te gemakkelijk wordt gedacht dat 'die allochtonen' gewoon Nederlands moeten gaan spreken en dat de problemen zich dan vanzelf oplossen.

Veel allochtone kinderen hebben in de eerste jaren van hun leven niet anders dan de moedertaal van hun ouders gesproken. Aan het begin van hun basisschoolloopbaan moeten ze ineens overschakelen op Nederlands. Dit leidt veelvuldig tot een dubbele (en daardoor soms chronische) taalachterstand. Zowel in de moedertaal van de ouders, als in het Nederlands. Op beide sporen kunnen ze niet een volledige grammaticale taalontwikkeling doormaken.

Oalt is destijds ingevoerd om allochtone kinderen, die door een taalachterstand een veel grotere achterstand in het onderwijs opliepen, die achterstand juist niet op te laten lopen. Kinderen die Oalt-onderwijs hadden gevolgd, scoorden veel beter dan andere allochtone leeftijdgenoten en belanden veel eerder op een havo en verder voortgezet onderwijs.

Onderwijs in de eigen taal is in mijn ogen één van de cruciale sleutels tot de oplossing van de zwarte-scholenproblematiek. Oalt-lessen vallen buiten het normale lesschema en kinderen moeten dus een extra inspanning leveren. Je zou dus zeggen, wat kinderen in hun eigen tijd extra willen leren is mooi meegenomen en als daarmee achterstanden in het onderwijs bestreden kunnen worden, dan moedigen we dat als overheid van harte (en financieel) aan. Maar deze regering besluit dus blijkbaar anders.

Ook ik vind het van groot belang dat allochtonen in ons land ook de Nederlandse taal als voertaal leren beheersen. Daarvoor moet geïnvesteerd worden in de taalbeheersing van ouders, voorschoolse opvang van kinderen. De overheid mag daarin ook best strenge eisen stellen. We moeten alleen de moeilijkheden die dat met zich meebrengt niet onderschatten en waar nodig een steun in de rug verlenen.

Daarnaast wil de nieuwe regering gettovorming in de grote steden voorkomen. Maar zij gaat daarbij niet op zoek naar de wortels van de problemen (bijvoorbeeld werkloosheid, waarvoor de Melkertbanen een gedeeltelijke oplossing waren), ze pakt de gevolgen aan. Het credo is: 'Er moet gevarieerder gebouwd gaan worden'.

Gevarieerder betekent in dit geval duurder en dat betekent dat de huidige inwoners uit hun huizen worden verdreven om ergens anders een goedkoop huurflatje te betrekken. En dit keer dan zonder huursubsidie want die wordt afgeschaft. Hiermee verplaatst het probleem zich naar een plek waar het niet zo vervelend in het oog springt.

Wanneer we het over gettovorming hebben, hebben we het voor een groot gedeelte ook over de allochtone bevolking. Dus ook bij dit plan worden allochtonen de dupe van de 'strategische plannen' van onze toekomstige regering.

Tot zo'n vijf weken geleden was de LPF-fractie nog voor een specifiek pardon voor een groep van zo'n vijf tot zesduizend asielzoekers die in de toelatingsprocedure zitten en tussen het wal en schip dreigen te vallen in de overgang van de oude naar de nieuwe vreemdelingenwet. Zij zijn langer dan vijf jaar in Nederland, redelijk ingeburgerd, maar nog onzeker over een definitieve toelating.

Het idee van Pim Fortuyn zelf was om deze groep in zijn geheel toe te laten, waarna er overgegaan moest worden op een zeer streng asielzoekersbeleid. Maar in dat standpunt is verandering gekomen, blijkt uit het regeerakkoord.

Fractieleider Herben redeneert dat het specifiek pardon inzet was in de onderhandeling over een zeer streng asielzoekersbeleid. Die onderhandelingen zijn nu gevoerd en de inzet van het specifiek pardon bleek niet nodig. De LPF gebruikt dus een groep van zo'n 5000 asielzoekers, waarvan vele ten einde raad zijn omdat ze bij voortduring tegen de bureaucratie van de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) aanlopen, als inzet in een onderhandeling? Juist de LPF had toch zo'n hekel aan bureaucratie? De nieuwe regering laat een grote groep mensen die door falen van de overheid in deze positie terecht zijn gekomen, in de kou staan.

Alles bij elkaar komt het beeld naar voren dat deze nieuwe regering niets tot zeer weinig zal bijdragen aan het integratieproces in ons land. En dat kan leiden tot een verkokerde samenleving waarin groepen steeds meer langs elkaar heen leven en van elkaar vervreemden. Dit is wel wat anders dan de nieuwe regering zich tot doel stelt.

De maatregelen die de nieuwe regering voorstaat zijn echter niet in overeenstemming met haar eigen doelstellingen en kunnen een noodzakelijke en goede integratie van een hele bevolkingsgroep in de weg staan. De nieuwe regering laat de allochtoon in de steek.


Copyright: Trouw


kijk ook eens op de site van het Nederlands Dagblad