Onderstaand artikel is gepubliceerd in het Nederlands Dagblad

door onze redacteur Piet H. de Jong

AMERSFOORT - Zit de ChristenUnie in een existentiële crisis? Hans Valkenburg vreog het aan het begin van een middagje 'brainstormen' over de verkiezingsnederlaag die de ChristenUnie op 15 mei moest incasseren.

Dat dat verlies hard is aangekomen, bleek uit de vele, vaak heftige, reacties in de pers en op de website van de partij. De veelheid aan kritiek op lijsttrekker, bestuur, inhoud en stijl van de campagne verbindt mensen als ds. Velema met partijgenoten als Menno Rasch en Cees Smits. Pakweg 25 jongeren van de ChristenUnie trotseerden zaterdag het zomerse weer en gingen vol overgave in debat over wel en vooral wee van hun partij.

Ondanks de veelheid aan onderwerpen waren er enkele rode draden. Die klonken door in de 'aanbevelingen' die de jongeren op grote lappen papier opschreven. Achterin de zaal zat de directeur van het wetenschappelijk instituut, Roel Kuiper, driftig mee te schrijven. Hij benutte de gedachtenwisseling voor een evaluatierapport dat hij aan het schrijven is. Die evaluatie dient als basis voor een bespreking op het extra partijcongres op 22 juni.

Een aanbeveling die luid en duidelijk doorklonk, was dat het bestuur te ver van de leden afstaat. ,,Het lijkt wel of ze bang zijn voor creatieve leden'', zei een deelnemer. Ook ziet het bestuur de eigen jongeren niet goed. Gebruik hun inzet in de campagne beter, was de boodschap.

Over de inhoud van de campagne verschilden de meningen. Veel sprekers konden zich best vinden in het christelijk-sociale profiel. De vervolgvraag van de debatleider, wat dat precies inhoudt, werd niet duidelijk beantwoord.

Voor de een moet die boodschap radicaler worden uitgedragen zonder mitsen en maren. Een ander wees erop dat ook het CDA christelijk-sociaal zegt te zijn.

´Te genuanceerd´ bij Barend & Van Dorp
Weer eem ander benadrukte het belang van eenheid in campagne. De nummer twaalf op de kandidatenlijst, Annette van Kalkeren, erkende dat je wel een mooi verkiezingsprogramma kunt hebben, maar dat "je niet te veel boodscahppen moet willen communiceren". Dat schept onhelderheid, vond zij. Ook werd stilgestaan bij de vraag, of de partij wellicht de ´eigen´christelijke achterban heeft verwaarloosd en zich te veel op andere doelgroepen heeft gericht.

Hoewel de meeste jongeren hun woorden zorgvuldig kozen, konden ze niet om de positie van de lijsttrekker heen. We leven in een tv-democatie, zei een van hen. "Dat vereist dat je je boodschap smeuïg overbrengt en er een beetje vlot uitziet. Dit is geen kritiek op Kars Veling, maar je zult moeten letten op de sex-appeal van de lijsttrekker." Slechts een enkeling trok, met het oog op de eerstvolgende verkiezingen - voor Provinciale Staten in 2003 - alvast de conclusie dat de partij op zoek moet naar een andere lijsttrekker.

Om het aspect van de tv-democratie nader uit te diepen, had de organisatie twee tv-fragmenten uitgekozen waarin Veling optrad. Het betrof de drukke tv-avond waarin hij zowel Tien lastige vragen bij Pia Dijkstra beantwoordde als in debat ging met Jan Mulder bij Baren & Van Dorp.

Wellicht
Bij de waardering die veel deelnemers van ChristenUnie-jeugd hadden voor deze media-optredens, was er kritiek op het feit dat Veling zich te zeer in het defensief liet dringen en "te genuanceerd" was. "Hoe vaak gebruikt hij niet de woorden ´wellicht´ en ´misschien´, was iemand opgevallen. Die overgenuanceerde benadering komt "sloom" en "oubollig" over, vonden velen.

Oneens bleven de jongeren het over de vraag of je er wel verstandig aan doet, een uitnodiging aan te nemen om aan te schuiven aan de borreltafel van Barend en Van Dorp. "Je weet dat Jan Mulder je uit de tent lokt. Als je die ´shock´ niet te boven komt, kun je beter maar niet gaan." Daarin zat een verkapt pleidooi om niet terug te schrikken voor het gebruik van minder beschaafd taalgebruik. Prompt werd deze deelnemer weersproken door iemand die stelde dat juist christenen geen schuttingtaal moeten gebruiken.